ziółko

Oregano

Lebiodka pospolita (Origanum vulgare), zwana popularnie oregano – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny jasnotowatych. Rośnie w Afryce Północnej, Europie i Azji. W Polsce występuje na całym terytorium i jest pospolity. Inna nazwa: dziki majeranek.

Zastosowanie

• Roślina lecznicza:
  • Surowiec zielarski : ziele (Origani Herba). Głównym składnikiem jest olejek eteryczny zwany olejkiem tymolowym, zawierający tymol, karwakrol i seskwiterpeny. Ponadto jako składniki czynne występują garbniki, flawonoidyapigenina, luteolina), kwas kawowy i kwas ursolowy i fitosterole. W owocach obecny śluz (ok. 6%). (
  • Działanie : wykrztuśne, dezynfekujące, przeciwbiegunkowe, moczopędne, przeciwskurczowe, wiatropędne, odtruwające. Zewnętrznie olejek tymolowy wykorzystuje się do płukania gardła, wzmacniających kąpieli oraz przy trudno gojących się ranach skóry i świądzie. Napar z mieszanki lebiody (zazwyczaj w mieszance z innymi ziołami) działa wiatropędnie i stosowany jest przy atonii jelit, nadmiernej fermentacji jelit, bębnicy, chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, niedoczynności wątroby.
  • Zbiór i suszenie : zbiera się ziele w okresie kwitnienia i suszy w przewiewnym miejscu (zawieszone w pęczkach).
• Sztuka kulinarna: roślina przyprawowa w kuchni wielu narodów, głównie zachodnich. Wchodzi m.in. w skład ziół prowansalskich. Lebiodki używa się do sosów, pizzy, przyprawiania mięsa, sałatek.
• Używana jest do przyprawiania niektórych wódek, wina wermut, likierów.
• Wchodzi w skład niektórych kosmetyków, jest składnikiem płynów do kąpieli i do płukania ust.

Ciekawostki

• Jest jedną z najdawniej znanych roślin leczniczych. Jej właściwości lecznicze znał już Hipokrates i Arystoteles.
• Jej zielem farbowano dawniej tkaniny na czarno. Kwiaty były doskonałej jakości pomarańczowym barwnikiem do wełny.
• W średniowieczu ziele lebiodki zabezpieczać miało przed czarami.
• Używano jej jako namiastki zamiast herbaty i tytoniu.